Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και Βαπτιστής αναφέρεται και από τους τέσσερις Ευαγγελιστές και ήταν αυτός που προετοίμασε τον κόσμο να υποδεχθεί τον Μεσσία.

Ήταν γιος του ιερέα Ζαχαρία και της Ελισάβετ, και ο ερχομός του προφητεύεται από τους προφήτες Ησαΐα και Μαλαχία (Ησαΐας 40,3, Μαλαχίας 3,1), ενώ η εκπλήρωσή τους αναφέρεται και από τον Ευαγγελιστή Ματθαίο (3,3 και 11,13-14). Με το κήρυγμά του, καλούσε τους ανθρώπους να μετανοήσουν.

Ο λόγος του ήταν πάντοτε δίκαιος και δυνατός, και έτσι δεν δίστασε να αντιταχθεί ακόμη και στον βασιλιά Ηρώδη, τον έλεγξε για την παράνομη συμβίωσή του με τη σύζυγο του ζώντος αδελφού του Ηρώδη Φιλίππου, την Ηρωδιάδα. Ο Ηρώδης, για να τον φιμώσει, τον φυλάκισε και, κατά τη διάρκεια μιας γιορτής των γενεθλίων του, υποσχέθηκε στην κόρη της Ηρωδιάδας, τη Σαλώμη, να της δώσει ό,τι του ζητήσει. Η Ηρωδιάδα, που μισούσε τον Ιωάννη, προέτρεψε την κόρη της να ζητήσει το κεφάλι του προφήτη Ιωάννη μέσα σε ένα πινάκιο (πιάτο). Έτσι, ο Ιωάννης αποκεφαλίστηκε.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο έξι ημέρες του χρόνου:

7 Ιανουαρίου: Σύναξις Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου, η αρχαιότερη εορτή

24 Φεβρουαρίου: 1η & 2η εύρεση της Τίμιας Κεφαλής του

25 Μαΐου: 3η εύρεση της Τίμιας Κεφαλής του

24 Ιουνίου: Γεννέθλιον του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου (εορτάζεται μαζί με τους γονείς του, Ζαχαρία και Ελισάβετ), ορίσθηκε μετά τον καθορισμό των Χριστουγέννων (4ος αιώνας)

29 Αυγούστου: Αποτομή της Τίμιας Κεφαλής του, καθορίστηκε ομοίως τον 4ο αιώνα

23 Σεπτεμβρίου: Η σύλληψή του από τη μητέρα του, Αγία Ελισάβετ.